نوروفیدبک چیست؟
مرکز مشاوره کیمیای سعادت درواقع یکی از معتبرترین مراکز آموزش ودرمانی در زمینه کاربرد نوروفیدبک در کرج است. آقای دکترضیابخش با تدریس بیش از ۶۷ کارگاه و تربیت بیش از ۹۴۰درمانگر در دانشگاه‌ها و مراکز علمی و درمانی کشور ازجمله آزمایشگاه ملی مغز ایران، یکی از فعالترین و معتبرترین چهرهای علمی در زمینه علوم اعصاب و نوروتراپی می باشند.
نوروفیدبک یک روش درمانی غیر تهاجمی و درواقع یک روش آموزش برای مغز است. درمان با نوروفیدبک نیاز به دقت فراوان در کاربرد تجهیزات و پروتکلها دارد. این روش مطلقا زیانی ندارد و چنانچه به درستی به کارگرفته شود تاثیرات مطلوب و ماندگاری را بجای خواهد گذاشت. جهت کاربرد این روش، ابتدا تستها و ارزیابی هایی جهت تشخیص اختلالاتی مانند بیش فعالی و کاستی توجه، افسردگی، اضطراب، وسواس و سایر اختلالات به کارگرفته می شود.پس از تشخیص گذاری دقیق، پروتکلهای مربوط مشخص و اجرا می‌شود. معمولا یک دوره درمان با نوروفیدبک ۳۵ تا ۴۰ جلسه به طول می انجامد.
ازجمله عواملی که باعث شده است استقبال از نوروفیدبک در مرکز کیمیای سعادت بی مانند باشد و اثربخشی روش نوروفیدبک را بیشتر می‌کنند می‌توان به:
۱_دقت در اندازه گیری و به کارگیری لوازم توسط درمانگران
۲_دقت و حساسیت در انتخاب پروتکلها
۳_ارائه آموزشهای خاص به خانواده توسط متخصصین آموزش خانواده بر اساس نتایج تستهای بسیار دقیق
۴_نظارت مستمر و هدایت دقیق مسیر درمان توسط آقای دکترضیابخش
۵_حضور منظم مراجعین در جلسات تعیین شده(جلب مشارکت و همکاری خانواده ها)
۶_ شرایط مطلوب و استانداردهای محیطی
۷_ کاربرد آخرین و حساسترین تکنولوژی ازنظر سخت افزاری و نرم افزاری و…
علی رغم نتایج متفاوتی که از درمان با نوروفیدبک گزارش می‌شود، چنانچه این روش مانند هر روش درمانی دیگری به صورت علمی و در چهارچوب پروتکلهای جهانی انجام شود، نتایج مطلوبی را دربر خواهد داشت. پژوهش‌های فراوانی در خصوص پیگیری ثبات نتایج حاصل شده انجام شده است و در فراتحلیلهای متعددی این مورد بحث قرار گرفته است که درنهایت این روش و ثبات نتایج آن اثبات شده است.. نتایج این پژوهشها نشان می دهد که نوروفیدبک میتواند بعنوان یک روش درمانی کمکی و یا مستقل، بدون تداخل با هرنوع دارویی به کاربرده شود.
البته همه افراد جامعه می‌توانند بدون داشتن هیچ نوع اختلالی، فقط جهت تقویت حافظه و عملکرد بهتر مغز از این روش بهره‌مند شوند. نوروفیدبک را بعنوان دوپینگ اخلاقی نیز نام برده اند. زیرا بسیاری از ورزشکاران جهت افزایش دقت و کارایی از این روش بهره می برند.
نوروفیدبک چیست؟ نوروفیدبک به معنای آموزش دادن مغز توسط خود مغز است. در واقع، مغز با دریافت بازخوردهایی از بدن و محیط اطراف خود، به کنترل و تنظیم کارکردهای مختلف جسمی و روانی و تعامل با محیط می‌پردازد. دستگاه نوروفیدبک نیز با ارائه اطلاعاتی از امواج مغزی، به مغز کمک می‌کند تا فعالیت‌ها و کارکرد خود را به شکلی مطلوب تنظیم نماید. در این روش با انعکاس فعالیت‌های جاری و حاکم بر مغز، به آن نشان می‌دهیم که “در این لحظه، در چه وضعیتی بسر می‌برد” و می‌آموزد که برای انجام یک تکلیف خاص، به چه آرایشی از امواج مغزی و در چه زمانی خاص، نیاز دارد. بنابراین، فیدبکی که مغز از خود دریافت می‌کند بر اساس امواج مغزی است.
نوروفیدبک چیست؟ محققان دریافته‌اند که کارکرد مناسب یا نامناسب مغز ما سبب طبیعی یا غیرطبیعی بودن امواج مغزی تولید شده می‌شود. برخی معتقدند که اختلالات مختلف روانی در واقع حاصل کارکرد نامناسب بخش‌های مختلف مغز و در نتیجه تولید الگوی نادرست امواج مغزی است. لذا، مغز همچون هر سیستم پیچیده‌ای نیاز به تنظیم و رفع نواقص خود دارد. نکته مهم و جالب توجه این است که مغز این توانایی را دارد که خود را تنظیم و کارکردش را بهینه کند، فقط کافی است که از وضعیت خود آگاهی پیدا کند.
چهار موج تولید شده در مغز انسان شامل امواج دلتا که در هر ثانیه ۱ تا ۴ بار تولید می‌شود و با خواب عمیق رابطه دارد، امواج تتا که با خواب آلودگی رابطه دارند و در هر ثانیه ۴ تا ۸ بار تولید می‌شوند، امواج آلفا که فرکانس آنها ۸ تا ۱۲ بار در ثانیه است و در حالت آرامش روانی و جسمی و با چشمان بسته پدید می‌آیند، و امواج بتا که دارای فرکانس ۱۲ تا ۲۵ بار در ثانیه هستند و با بیداری، فکر کردن و برنامه‌ریزی رابطه دارند. افزایش یا کاهش بیش از حد قدرت (دامنه) این امواج یا گسترش و تسلط نامعمول هر یک از آنها در بخش‌های مختلف مغز، با حالت‌های نابهنجار عاطفی و شناختی انسان ارتباط دارد. به عنوان مثال، پژوهش‌های بسیاری نشان داده است که در نیمکره راست مغز افرادی که دچار افسردگی هستند، امواج بتا بیش از حد فعالیت دارند و در نیمکره چپ آنها نیز امواج آلفا فعالیت بیش از حد دارند. بنابراین، برای مقابله با افسردگی در این فرد می‌توان با استفاده از روش نوروفیدبک امواج بتا در نیمکره راست را کاهش داد یا امواج آلفای نیمکره چپ را سرکوب نمود.
سوالات متداول درباره نوروفیدبک
استفاده از نوروفیدبک برای چه سنی مناسب است؟
از سن ۵ یا ۶ سالگی به بالا می‌توان از نوروفیدبک استفاده کرد. اما بهترین سن برای استفاده، به ویژه در مورد اختلال بیش فعالی یا ADHD و اختلالات یادگیری (اختلالات دوران کودکی)، سنین دبستان است.
آیا پس از اتمام دوره استفاده از نوروفیدبک علائم و مشکلات دوباره برمی‌گردند؟
مانند هر درمان دیگری، اتمام کامل دوره درمان با نوروفیدبک بسیار مهم است و نادیده گرفتن آن میتواند باعث بازگشت علائم شود. این روش درمانی در واقع یک نوع یادگیری است و مغز یاد می‌گیرد که چگونه خودش را به بهترین شکل ممکن تنظیم کند. بنابراین، مغز تا حد زیادی این مهارت را به دست می‌آورد و این یادگیری فراموش نمی‌شود. برای داشتن یک درمان کامل، علاوه بر انجام کامل جلسات، همکاری خانواده و عمل به همه دستورات و راهنمایی‌های درمانگر ضروری است.
عوارض جانبی نوروفیدبک چه می‌باشند؟
تاکنون عارضه جانبی مشخص و پایداری گزارش نشده است. در موارد کمی در جلسات اول یا دوم، ممکن است سردرد، مضطربی یا سرگیجه ایجاد شود.
آیا درمان با نوروفیدبک قطعی است؟
تقریباً در مورد هیچ بیماری نمی‌توان قول درمان قطعی داد. این روش درمانی بستگی به شرایط مختلفی دارد مانند نوع و شدت بیماری، زمان شروع درمان، همکاری فرد و خانواده با تیم درمانی، و رعایت تمام نکات مربوط به درمان. همین شرایط در درمان با نوروفیدبک نیز اهمیت دارند.
چه تعداد جلسه برای درمان نیاز است؟
نوروفیدبک یک فرایند یادگیری است و تعداد جلسات مورد نیاز برای هر فرد ممکن است متفاوت باشد. برخی افراد سریع‌تر یاد می‌گیرند و برخی دیگر کمی زمان بیشتری نیاز دارند. همچنین، شدت مشکلات موجود در QEEG (روش ثبت دقیق پراکندگی و آرایش امواج مغز پیش از شروع نوروفیدبک) میتواند نشان‌دهنده تعداد ممکنی از جلسات باشد. بنابراین، تعیین دقیق تعداد جلسات ممکن نیست، اما معمولاً تعداد جلسات بین ۳۰ تا ۴۰ جلسه است.
درصد موفقیت نوروفیدبک چقدر است؟
در برخی اختلالات مانند ADHD، میزان موفقیت تا ۸۰ درصد گزارش شده است، اما در موارد دیگر این میزان کمتر است. افزودن نوروفیدبک به روش‌های متداول درمانی میتواند درصد بهبودی را افزایش دهد. در تحقیقات مختلف از نوروفیدبک برای درمان اختلالات مختلفی مانند افسردگی، اضطراب، افزایش تمرکز و عملکرد، میگرن، اختلالات یادگیری، صرع و اوتیسم استفاده شده است و نتایج مطلوبی به دست آمده است.
مدت زمان هر جلسه درمانی نوروفیدبک چقدر است؟
مدت زمان هر جلسه حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه است که در طول آن از دستورالعمل‌های مختلف درمانی استفاده می‌شود.
آیا در هنگام شروع نوروفیدبک باید داروی خود را قطع کنیم؟
قطع داروها باید با دستور پزشک و تحت نظر وی انجام شود. در برخی موارد، می‌توان از نوروفیدبک بدون قطع داروها استفاده کرد. معمولاً شرکت منظم در جلسات نوروفیدبک میتواند منجر به کاهش مصرف داروها تحت نظر پزشک شود.
تغییرات حاصل از نوروفیدبک چه زمانی مشاهده می‌شود؟
نوروفیدبک یک فرایند یادگیری است، بنابراین نباید در چند جلسه اول تغییرات بزرگی را انتظار داشت. معمولاً تغییرات اصلی از جلسه دهم تا پانزدهم به طور محسوس مشاهده می‌شوند. در صورت عدم مشاهده تغییرات، نیاز به اصلاح روند درمان و در موارد مقاوم‌تر، قطع نوروفیدبک مطرح می‌شود.
نوروفیدبک برای چه افرادی مناسب است؟
نوروفیدبک یک روش مناسب برای افرادی است که تمایل دارند با جدیت و انگیزه به مدت حداقل هفته‌ای دوبار در هفته برای ۳۰ تا ۴۰ جلسه درمان حاضر شوند. این روش میتواند در شرایط مختلفی مانند تقویت تمرکز در دانشجویان یا کاهش علائم افسردگی یا سردرد در افراد استفاده شود.