تقویت رابطه میان والدین و نوجوانان
برقراری ارتباط با نوجوانان بهخصوص در دوران بلوغ یکی از چالشهای اساسی والدین به شمار میآید. تغییرات هورمونی و روانشناختی که در این时期 رخ میدهد، رفتار نوجوانان را دچار دگرگونی میکند و میتواند منجر به فاصله گرفتن آنها از خانواده شود. در این دوران، نوجوانان معمولاً ترجیح میدهند زمان بیشتری را با دوستانشان بگذرانند و به فعالیتهای خانوادگی کمتر علاقهمند باشند.
چرا ارتباط با نوجوانان پیچیده میشود؟
یکی از عوامل اصلی کاهش تعامل میان نوجوانان و والدین، روشهای نادرست در برقراری گفتگو است. برخی والدین ممکن است تمایل داشته باشند به روشهای زیر عمل کنند:
- ارایه نصیحتهای مکرر
- یادآوری اشتباهات فرزند
- تحمیل نظرات خود به آنها
این رویکردها عموماً نوجوانان را از گفتوگو با والدین دور میسازد. هدف اصلی برقراری ارتباط باید ایجاد فضایی دوستانه و لذتبخش باشد، نه تلاش برای تغییر رفتار یا نگرش آنها.
آغاز گفتگو از علایق نوجوانان
یکی از موثرترین روشها برای پیوند عمیقتر با نوجوانان، شروع مکالمه از مباحث مورد علاقه آنهاست. این موضوعات میتواند شامل موارد زیر باشد:
- ورزشهای رقابتی
- رانندگی
- موسیقی مورد علاقه
- مهارتهای اجتماعی و روابط سالم
شما همچنین میتوانید درباره فیلمها، سریالها و وقایع روزمره مدرسه صحبت کنید. مهم این است که گاهی بدون هدف خاصی صرفاً برای ایجاد ارتباط، گفتگو کنید.
خطاهای رایج والدین در تعامل با نوجوانان
برخی نوجوانان از این شکایت دارند که مکالماتشان با والدین همواره به نصیحت یا انتقاد ختم میشود. آنها میگویند:
“هر بار که با والدینم صحبت میکنم، صحبتهایمان بهانهای میشود برای توصیه یا انتقاد.”
این نوع برخورد باعث میشود نوجوانان تمایلی به ادامه مکالمه نداشته باشند و احساس کنند درک نمیشوند. نتیجه این نوع ارتباط، فاصله بیشتر نوجوان از خانواده و کاهش تعاملات روزانه خواهد بود.
توجه به نکات مثبت در ارتباط با نوجوانان
تعامل با نوجوانان نباید تنها بر اساس نقاط ضعف آنها شکل بگیرد. والدین گاهی بیش از حد بر رفتارهای نادرست مانند دروغگویی یا پرخاشگری تمرکز میکنند و موفقیتها و ویژگیهای مثبت آنها را نادیده میگیرند. این مسئله ممکن است روابط بین والدین و نوجوانان را به سمت جنبههای منفی سوق دهد.
اهمیت تمرکز بر موفقیتهای نوجوان
بهتر است والدین بر نقاط قوت فرزندشان تأکید کنند. بهجای تمرکز بر اشتباهات، از موفقیتهای او در زمینههای تحصیلی و تصمیمگیریهای مثبت سخن بگویید. وقتی فرزندتان احساس کند که دستاوردهایش دیده و ارزیابی میشود، تمایل بیشتری به گفتگو و تعامل با شما خواهد داشت.
به عنوان مثال:
- اگر روزانه سه بار با فرزندتان صحبت کنید و همواره درباره اشتباهات او تذکر دهید، این ارتباط ناموفق خواهد بود.
- اما اگر در طول روز 10 بار با او گفتگو کنید و نیمی از این مکالمات مثبت باشد، رابطهتان بهبود خواهد یافت.
تأثیر تمرکز بر نقاط قوت در تعامل با نوجوانان
نوجوانانی که والدین آنها بیشتر بر روی تواناییها و موفقیتهایشان تأکید میکنند:
- اعتماد به نفس بالاتری دارند
- تمایل بیشتری به گفتوگو با والدین از خود نشان میدهند
- احساس میکنند که درک و حمایت میشوند
خونسردی و تفکر؛ کلید بهبود ارتباط با نوجوانان
در بسیاری از موارد، حفظ آرامش و تفکر قبل از ورود به بحث میتواند از بروز تنشها در خانواده جلوگیری کند. این رویکرد نه تنها روابط بهتر را ایجاد میکند، بلکه نیاز به مشاورههای تخصصی را نیز کاهش میدهد. هرچند عملی ساختن این موضوع ممکن است دشوار باشد، اما به تدریج با تمرین میتوان به آن عادت کرد.
چگونه در برابر رفتار نوجوانان خونسرد بمانیم؟
برای بهبود ارتباط با نوجوانان و کاهش تنشها، به نکات زیر توجه کنید:
- قبل از واکنش، به گفتگو پرداخته و تلاش کنید تا دنیای درونی فرزندتان را بیشتر بشناسید.
- به مباحث حساس مانند بلوغ و مسائل جنسی توجه ویژهای داشته باشید و درباره آنها به صورت آزاد و بدون قضاوت گفتگو کنید.
- از واکنشهای غیرضروری اجتناب کنید و سعی کنید به آرامش ادامه دهید.
نقش حفظ خونسردی در تقویت رابطه
هنگامی که والدین قادر به حفظ آرامش بوده و از واکنشهای هیجانی پرهیز کنند:
- نوجوان احساس امنیت بیشتری در خانواده خواهد کرد.
- گفتوگوهای مثبت و بدون تنش بین والدین و فرزند ایجاد میشود.
- مسائل و موضوعات چالشبرانگیز راحتتر مطرح و حل میشوند.
به خاطر داشته باشید که ایجاد یک رابطه سالم و مؤثر با نوجوانان نیازمند صبر و ممارست است. هر چه بیشتر تلاش کنید، نتایج بهتری در تعامل با فرزندتان خواهید دید.
