اوتیسم، سرخجه و ترس فزاینده از واکسیناسیون

مقدمه‌ای بر موضوع

در دهه‌های اخیر، به لطف برنامه‌های گسترده واکسیناسیون، بیماری‌هایی نظیر سرخجه تقریباً در بسیاری از کشورها ریشه‌کن شده بودند. اما در سال‌های اخیر، کاهش نرخ واکسیناسیون به دلایل مختلف، از جمله ترس‌های بی‌اساس درباره ارتباط واکسن با اوتیسم، موجب بازگشت تدریجی این ویروس‌ها شده است. این مقاله نگاهی دارد به تجربه شخصی یک پژوهشگر اوتیسم، خطرات واقعی سرخجه، و سوء‌برداشت‌هایی که ممکن است سلامت عمومی را تهدید کند.

بازگشت ویروسی که فراموش شده بود

سرخجه که گاهی به آن «سرخک آلمانی» نیز گفته می‌شود، تا دهه ۱۹۶۰ یکی از دلایل عمده ناتوانی‌های مادرزادی بود. این بیماری در صورت ابتلای مادر باردار، می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی در جنین شود؛ از جمله:

• ناتوانی ذهنی

• ناشنوایی

• نابینایی

• ناتوانی در تکلم

• ناهنجاری‌های قلبی

در دهه‌های گذشته، با برنامه‌های گسترده واکسیناسیون MMR (سرخک، سرخجه و اوریون)، ابتلا به سرخجه در آمریکا تقریباً از بین رفت. اما با کاهش نرخ واکسیناسیون، به‌ویژه در برخی ایالت‌ها، مجدداً مواردی از ابتلا به این بیماری گزارش شده‌اند.

تجربه‌ای شخصی از تأثیر سرخجه

نویسنده این مقاله، که پژوهشگر در زمینه اوتیسم است، فرزندی دارد که در نتیجه ابتلای مادرش به سرخجه در دوران بارداری، دچار ناتوانی‌های شدید ذهنی و جسمی شده است. او می‌نویسد:

«پسرم هرگز قادر به رانندگی، خواندن کتاب یا زندگی مستقل نخواهد بود. او زندگی معنادار و ارزشمندی دارد، اما همیشه به حمایت سطح بالا نیاز خواهد داشت.»

این تجربه شخصی، برای او دلیلی محکم است برای هشدار دادن درباره پیامدهای عدم واکسیناسیون.

واکسن و افسانه‌ی اوتیسم

یکی از خطرناک‌ترین باورهای غلطی که در سال‌های اخیر گسترش یافته، این است که واکسن‌ها، به‌ویژه واکسن MMR، باعث اوتیسم می‌شوند. این شایعه ریشه در مقاله‌ای تقلبی دارد که در دهه ۱۹۹۰ منتشر شد و بعدها به‌طور کامل رد گردید.
نکات مهم درباره این باور اشتباه:

• صدها مطالعه معتبر هیچ ارتباطی میان واکسن و اوتیسم نیافته‌اند.

• سازمان‌های معتبر علمی از جمله CDC و WHO بارها ایمنی واکسن‌ها را تأیید کرده‌اند.

• عدم واکسیناسیون می‌تواند منجر به بروز بیماری‌هایی با عوارض شدید مانند سرخجه شود، که خود از عوامل مؤثر در ناتوانی‌های رشدی و ذهنی هستند.

در واقع، خانواده‌هایی که از ترس اوتیسم فرزندان خود را واکسینه نمی‌کنند، ممکن است ناخواسته آنان را در معرض بیماری‌هایی قرار دهند که می‌توانند ناتوانی‌های مشابه یا حتی شدیدتر ایجاد کنند.

نقش ویروس‌ها در ابتلا به اختلال طیف اوتیسم

اگرچه علل دقیق اوتیسم هنوز به‌طور کامل روشن نشده‌اند، تحقیقات نشان می‌دهند که عوامل ژنتیکی نقش مهمی دارند. تاکنون بیش از صد ژن مختلف و برخی ناهنجاری‌های کروموزومی با اوتیسم در ارتباط دانسته شده‌اند. اما عوامل محیطی از جمله عفونت‌های ویروسی دوران بارداری نیز ممکن است در بروز اوتیسم نقش داشته باشند.

مطالعات منتشرشده در نشریات علمی از جمله BMC Public Health و Frontiers in Human Neuroscience نشان می‌دهند:

• ابتلای مادر به ویروس‌هایی مانند سرخجه در دوران بارداری می‌تواند خطر بروز ناهنجاری‌های مغزی را افزایش دهد.

• ممکن است این آسیب‌های مغزی در جنین، با علائم اختلال اوتیسم هم‌پوشانی داشته باشند.

افزایش آمار اوتیسم و نقش آگاهی

طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها (CDC) در آوریل 2025، آمار جدید نشان می‌دهد که از هر ۳۱ کودک در آمریکا، یک نفر با تشخیص اختلال طیف اوتیسم مواجه است؛ در حالی که این عدد در سال ۲۰۲۳، یک در ۳۶ بود. این افزایش می‌تواند ناشی از چند عامل باشد:

• آگاهی بیشتر خانواده‌ها و متخصصان

• پیشرفت در تشخیص‌های دقیق‌تر

• افزایش واقعی شیوع به دلایل ژنتیکی و محیطی

اما باید تأکید کرد که هیچ‌یک از این گزارش‌ها دلیلی بر ارتباط واکسن با اوتیسم ارائه نمی‌کنند.

پیامدهای کاهش واکسیناسیون برای نسل‌های آینده

اگر دختران امروز واکسن MMR را دریافت نکنند، ممکن است فردا مادرانی شوند که در دوران بارداری خود به بیماری‌هایی مانند سرخجه مبتلا می‌شوند. این می‌تواند فرزندان آن‌ها را با ناتوانی‌هایی روبه‌رو کند که می‌توانست کاملاً قابل پیشگیری باشد.

نتیجه‌گیری: حقیقت را با علم دنبال کنیم

ترس از واکسن‌ها نه‌تنها بی‌اساس است، بلکه ممکن است پیامدهای جبران‌ناپذیری برای سلامت عمومی داشته باشد. علم پزشکی و پژوهش‌های معتبر به روشنی تأکید دارند:

✅ واکسن‌ها باعث اوتیسم نمی‌شوند.
✅ واکسن‌ها از بیماری‌هایی پیشگیری می‌کنند که می‌توانند باعث آسیب‌های مغزی، ذهنی و جسمی شدید شوند.
✅ اطلاع‌رسانی علمی و حمایت از نهادهایی مانند CDC برای مقابله با شایعات و ارتقاء سلامت جامعه ضروری است.

منابع تکمیلی (ترجمه‌شده از مقاله)

• CDC Autism Surveillance Report, April 2025

• BMC Public Health (2023): Maternal viral infections and neurodevelopment

• International Journal of Environmental Research and Public Health (2024): Prenatal exposures and ASD risk

• WHO: Vaccine Safety Overview